İş Sözleşmesi Türleri Nelerdir? Yazılı İş Sözleşmesi Yapmak Zorunlu Mudur?

İş Sözleşmesi Türleri Nelerdir? Yazılı İş Sözleşmesi Yapmak Zorunlu Mudur?
4857 sayılı İş Kanunu’na göre düzenlenmiş, çalışan ve işveren arasında kurulan iş anlaşmasına dayalı, işçinin işi yapmayı, işverenin de bu yapılan işe karşılık belli miktarda ücret ödemeyi taahhüt ettiğini gösteren sözleşmedir. Sizlere bu yazımda İş sözleşmesi nedir? İş sözleşmesinin türleri nelerdir? Toplu İş Sözleşmesi’nin kapsamı ve iş sözleşmeleri hakkında bilgi vereceğim. Günümüzde iş verenler işçi bulamamaktan şikayet ederken işçiler ise aynı şekilde iş bulamamaktan şikayet ediyorlar. Burada işçin en çok dikkatli olması gereken husus iş sözleşmelerini sağlam bir şekilde yapmaları olacaktır aksi halde işlerini kaybetme tehlikeleri ile karşı karşıya kalacaklardır. İş sözleşmesi hem iş veren hem de işçi için yazılı olarak görev dağılımı yapılan ve her iki tarafın da haklarını bildikleri açık bir belge niteliği taşımakta ve her iki tarafında mağduriyet yaşamamasına yardımcı olmaktadır.
İş sözleşmesi, işçi ve işveren arasında imzalanan ve işçinin çalışmayı işverenin ise ücret ödemeyi kabul ettiği bir sözleşmedir. İş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli olabilmektedir ve sözleşmeler çalışma şekilleri açısından tam süreli ya da kısmî süreli olmakta ve aynı zamanda bunun dışında da deneme süreli veya diğer çeşitlerde de olabilmektedir. Not; bir yıldan daha uzun süren sözleşmelerde iş sözleşmesi yazılı olmak zorundadır. İş sözleşmesi, kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.
Hangi Durumlarda İş Sözleşmesi Yazılı Olmak Zorundadır?
İş görüşmeleri genellikle sözlü olarak yapılmaktadır aşağıdaki maddelerin söz konusu olduğu durumlarda kesinlikle yazılı iş sözleşmesi yapılmak zorundadır ve ola ki sözleşme yapmak unutulmuş ise iş veren işçisine görevlerini bildiren iş fesih durumu ve tazminat gibi bölümleri kapsayan belgeyi imzalatmalıdır yoksa işverene para cezası uygulanır.
• Çıraklık sözleşmesi
• Süresi 1 yıldan fazla olan iş sözleşmeleri
• Basın İş Kanunu uyarınca gazetecilerin iş sözleşmeleri
• Deneme süresi olan iş sözleşmeleri
• Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmeleri
• Takım sözleşmesi
Başlıca İş Sözleşmesi Türleri Nelerdir?
1. Sürekli ve süreksiz iş sözleşmesi: İşte en çok 30 iş günü çalışılacaksa süreksiz, daha uzun çalışılacaksa sürekli iş sözleşmesi uygulanır.
2. Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi: İşe ne zaman başlanıp, ne zaman biteceği belli ise belirli süreli, başlama ve bitiş tarihi belli olmayan bir işse belirsiz süreli iş sözleşmesi yapılır.
3. Tam süreli ve kısmi süreli iş sözleşmesi: Haftalık 45 saat çalışma süresine uygun şekilde çalışılacaksa tam süreli, daha kısa sürelerde çalışılacaksa kısmi süreli iş sözleşmesi yapılır.
4. Çağrı üzerine çalışmaya dayalı iş sözleşmesi: Sürekli elemana ihtiyaç duyulmayan, ihtiyaca göre eleman çağrılmasını gerektiren işlerde yapılan sözleşme türüdür.
5. Mevsimlik iş sözleşmesi: Yılın sadece belirli dönemlerinde yapılan işler hakkındaki sözleşmelerdir.
6. Deneme süreli iş sözleşmesi: Bazen taraflar birbirlerini tanımak için iş sözleşmesine bir deneme süresi koyabilirler. Bu süre sonunda işçi işinden ya da işveren işçinin performansından memnun kalmazsa sözleşmeyi sonlandırırlar. Deneme süresi işçinin fiilen işe başladığı tarihten itibaren en çok 2 aydır. Toplu iş sözleşmelerinde bu süre 4 aya kadar uzatılabilir. Taraflar, deneme süresi içinde iş sözleşmesini herhangi bir bildirim süresine ve tazminata gerek olmaksızın feshedebilirler. Bu süre sonunda sözleşme feshedilmezse iş sözleşmesi kesinlik kazanarak devam eder.
7. Takım sözleşmesi: Bu sözleşmeler daha çok inşaat işlerinde ve limanda yük taşıma işlerinde karşımıza çıkar. Burada işçilerin oluşturduğu bir takım vardır ve bu takımı temsilen bir takım kılavuzu seçilir. Bu takım kılavuzu ile işveren arasında yapılan sözleşmeye takım sözleşmesi denir. Bu sözleşme yazılı olmak zorundadır. Aksi hâlde geçersizdir.